اکتان چیست؟
بسیاری از ما بارها نام اکتان بوسترها و مکملها را شنیدهایم اما احتمالا سوالات زیادی در مورد آنها در ذهن شما وجود دارد که اکنون قصد داریم پاسخ این سوالات را در وب سایت ماشین3 بررسی کنیم.
آیا باید از اکتان بوستر استفاده کنیم؟
از آنجا که کیفیت بنزین در کشور ما با حد مطلوب فاصله زیادی دارد، لازم است حتی با بنزین سوپر از مکمل اکتان بوستر برای جبران این کیفیت پایین استفاده کنیم.
اما در صورت استفاده از بنزین معمولی و به ویژه در خودروهایی که موتور حساس و یا توربو دارند، استفاده از اکتان بوستر ضروری است.
این در حالی است که بسیاری از مسئولان بر کیفیت بالای بنزین ایران و عدم نیاز به استفاده از مکملها تاکید میکنند اما دو دلیل کاملا واضح برای رد این نظریه وجود دارد.
یک اینکه حتی طبق ادعای مسئولان اگر بنزین ما اکتان 87 داشته باشد، بسیاری از خودروها از جمله خودروهای مجهز به موتور توربوشارژر، خودروهای پورشه، بنز و ب ام و و حتی رنو تلیسمان، پژو 2008 و سیتروئن C3 باید و باید از بنزین با اکتان بالاتر از 93 استفاده کنند. بد نیست اشاره کنیم که طبق توصیه ایران خودرو حتی خودرویی چون دنا پلاس توربو باید از بنزین با اکتان 95 استفاده کنند.
نکته دوم این است که طبق آنچه که در ماههای گذشته برای خودروهای یادشده و حتی بسیاری از خودروهای دیگر رخ داده، این است که در صورت استفاده از بنزین معمولی و با کیفیت پایین، عملکرد موتور خودرو مختل شده و حتی دچار ناک و افت عملکرد میشود. نیازی به گفتن نیست که ادامه این روند، موجب خرابی سنسور اکسیژن و مشکلات اساسیتر هم میشود.
تنها راه جلوگیری از این اتفاقات، استفاده از مکمل و اکتان بوستر است تا کیفیت بنزین شما افزایش پیدا کرده و از آسیبهای احتمالی جلوگیری کنید.
فواید استفاده از اکتان بوستر:
انواع مکمل خودرو
مکملها یا به عبارتی Additive ها انواع مختلفی دارند و اصولا به هر مادهای که به مایعات خودرو اضافه شود، مکمل گفته میشود. مکملها برای بنزین، روغن و سایر مایعات خودرو ساخته شدهاند اما رایجترین مکمل خودرو، اکتان بوستر (Octane Booster) است.
مکملهای زیادی وجود دارد که هرکدام کاربرد متفاوتی دارند از جمله مکمل تمیز کننده سیستم سوخت، مکمل شوینده سیستم سوخت، مکمل رادیاتور، مکمل روغن موتور، مکمل تمیز کننده کاتالیزور و بسیاری موارد دیگر که در اینجا تمرکز ما بر روی اکتان بوستر و بررسی آن است.
اکتان بنزین به چه معناست؟
عدد اکتان نشانگر میزان کیفیت و نحوه عملکرد بنزین است به طوری که هرچه تراکم موتور خودرو بالاتر باشد، به بنزین با اکتان بالاتری نیاز دارد. موتورهای بنزینی ترکیب سوخت و هوا را متراکم میکنند و پس از تراکم، به مرحله احتراق میرسیم. نسبت سوخت و هوای موجود در سیلندر، با عددی به نام نسبت تراکم شناخته میشود و هرچه این عدد بالاتر باشد، موتور عملکرد بالاتری دارد.
به این ترتیب باید بگوییم هرچه موتور خودرو شما قدرتمندتر و با عملکرد بالاتر باشد، لازم است از بنزین با اکتان بالاتر استفاده نمایید. نتیجه این است که به دلیل تراکم نسبتا بالای خودروهای امروزی، اگر بنزین با اکتان پایین برای موتور استفاده نمایید، موتور خودرو شما دچار ناک میشود که در مقالهای جداگانه به بررسی این پدیده پرداختیم.
یک نکته هم در مورد خودروهای دیزلی وجود دارد آن هم اینکه برای خودروهای دیزلی، عدد سِتان سوخت باید بالاتر بوده و عدد اکتان پایینتر باشد تا به عملکرد ایدهآل موتور برسیم. علت این اتفاق این است که موتورهای دیزلی مخلوط سوخت و هوا را ترکیب نمیکنند. بلکه ابتدا هوا متراکم شده سپس سوخت به هوای داغ متراکم شده تزریق میشود.
اکتان بنزین ایران
عدد اکتان اعلام شده برای بنزین معمولی در ایران 87 و برای بنزین سوپر 95 است هرچند که از دقیق بودن این عدد نمیتوان مطمئن بود.
اکتان بوستر چیست؟
اکتان بوستر همان طور که از نامش پیداست، عدد اکتان بنزین شما را افزایش میدهد. این افزایش عدد اکتان موجب بالا رفتن کیفیت بنزین و رسیدن به زمان مناسب برای احتراق بنزین در سیلندر میشود.
اکتان بوستر یکی از مکملها یا Additive ها و رایجترین آنهاست چراکه مصارف زیادی دارد و میتوان از آن برای هر خودرویی و هر بنزینی استفاده کرد. البته اکتان بوستر موارد مصرف متفاوتی دارد که در ادامه به آنها میپردازیم.
انواع اکتان بوستر
اکتان بوستر معمولا به دو دلیل مورد استفاده قرار میگیرد. یکی برای جبران کیفیت پایین بنزین و دوم برای مصارف مسابقهای.
کاربرد اول آن یعنی جبران کیفیت پایین بنزین واضح است چراکه همان طور که در بالا اشاره کردیم، پایین بودن کیفیت بنزین به معنای عمل کردن نامناسب موتور خودروهای بنزینی و در نتیجه ناک زدن موتور میشود. برای جبران این کیفیت پایین بنزین، میتوان از اکتان بوستر استفاده کرد تا موتور خودرو شما عملکرد ایدهآل خود را حفظ کند.
استفاده از اکتان بوستر برای مصارف مسابقهای هم دلیل مشخصی دارد. موتور خودروهای مسابقهای تراکم بالاتری دارد و نیاز است که از بنزین با اکتان بالاتری برای آنها استفاده شود. به این ترتیب از اکتان بوسترهای قدرتمند برای این خودروها استفاده میشود تا موتور عملکرد مناسب خود را حفظ نماید.
اندازه گیری عدد اکتان بنزین و اکتان بوستر
عدد اکتان بنزین و اکتان بوستر با معیارهای مختلفی سنجیده میشود. مهمترین این معیارها RON، MON و AKI هستند که در ادامه به بررسی آنها میپردازیم.
RON
RON مخفف عبارت Research Octane Number به معنی عدد اکتان تحقیقاتی است. این عدد با استفاده از بنزین در یک موتور آزمایشی با نسبت تراکم متغیر و مقایسه نتایج با ایزو اکتان و هپتان به دست میآید.
MON
MON یا Motor Octane Number به معنی عدد اکتان موتور است. در حالی که عدد RON در دور موتور 600 دور بر دقیقه به دست میآید، برای رسیدن به عدد MON، موتور در دور 900 دور در دقیقه کار میکند. برای این روش هم از همان موتور استفاده میشود با این تفاوت که ترکیب هوا و سوخت از قبل به حرارت رسیده، سرعت موتور بالاتر است و زمان بندی احتراق متغیر است.
معمولا عدد MON به دست آمده در حدود 8 تا 12 واحد در مقایسه با RON پایینتر است اما ارتباط مستقیمی بین این دو واحد وجود ندارد.
AKI
AKI یا Anti-Knock Index با استفاده از فرمول R+M/2 به دست میآید و به عبارتی متوسط عدد RON و MON است.
در کشورهای اروپایی، پاکستان ، استرالیا، نیوزیلند، ایران و چند کشور دیگر عدد RON بر روی پمپ بنزین درج میشود. آمریکا، کانادا، برزیل و چند کشور دیگر AKI را مد نظر قرار میدهند که گاهی با نام PON هم شناخته میشود.
تفاوت RON، MON و AKI
به دلیل تفاوت 8 تا 12 واحدی بین RON و MON، عدد AKI هم در آمریکا و کانداد استفاده میشود، حدود 4 تا 6 واحد کمتر از واحدی است که برای بنزین مشابه در سایر کشورها مورد استفاده قرار میگیرد.
علت اختلاف قیمت اکتان بوستر از یک برند در خاورمیانه و اروپا چیست؟
بهترین برندهای اکتان بوستر در دنیا
در ایران برندهایی زیادی به عنوان باکیفیتترین اکتانها شناخته میشوند اما این برندها در دنیا جایگاهی نداشته و برای خودروهای مدرن دنیا توصیه نشدهاند. معتبرترین برندهای اکتان بوستر در دنیا را باید STP، LUCAS، TORCO، ROWE و چنین برندهایی بدانیم.
قیمت اکتان در بازارهای جهانی
اکتانهای مرغوب در دنیا قیمتی بین 20 تا 30 دلار برای هر قوطی دارند اما اکتانهای بسیار مرغوبی هم هستند که گاها قیمتهای بالاتری هم دارند.
نکته بسیار مهم
در حال حاضر اکتان بوستر با برندهای مختلف و در سراسر کشور و به ویژه در پمپ بنزینها به راحتی یافت میشود. نکته مهم این است که در این بین درصد بالایی از اکتانهای فروخته شده تقلبی و یا بی کیفیت هستند. این اکتانها نه تنها کمکی به خودرو نمیکنند، بلکه در دراز مدت و یا حتی در استفادههای اولیه، آسیبهای جدی به خودرو شما وارد میکنند.
به علاوه اینکه قرصهای افزایش اکتان بنزین مورد تایید هیچ موسسه جهانی نبوده و هیچ کمپانی معتبری به تولید آنها نمیپردازد. بنابراین از استفاده از این قرصها هم پرهیز کنید.
دیده شده که بسیاری از کاربران، از تینر در داخل بنزین خود استفاده میکنند که در مقالهای جداگانه به بررسی تاثیرات منفی استفاده از تینر پرداختهایم.
برای خرید مکمل به فروشگاه ماشین3 مراجعه کنید.
نحوه استفاده از اکتان بوستر به چه صورت است؟
اکتان بوستر یک مایع است که باید محتوی ظرف آن را در داخل باک بنزین خود خالی کنید. هر اکتان بوستر مقدار مشخصی از بنزین را پوشش میدهد که بر روی قوطی و دستورالعمل استفاده از آن ثبت شده است.
در مورد اکتانها باید به این نکته توجه کنید که به دلیل اینکه مشتقات نفتی هستند، در صورت باز ماندن در و باقی ماندن در هوای آزاد، امکان پریدن آنها وجود دارد. بنابراین هر قوطی اکتان را برای یک باک کامل استفاده نمایید.